Hani şöyle oluyor ya, akşam işten geliyorsun yorgun argın, koltuğa yayılıyorsun ve tam PlayStation’ı açıp bir el online maç atayım diyorsun ki, birden ekran donuyor, bağlantı kopuyor. Evet, tam benim başıma geçen Cuma gecesi geldi bu. Saat 10 civarıydı sanırım, arkadaşlarla FIFA oynayacaktık, ben hazırım her şey tamam ama sunucular down! Sinir oldum tabii, kahvemi döktüm neredeyse :). Neyse efendim, bu PlayStation servers down meselesi son zamanlarda epey konuşuluyor, hele ki search volume’ü 20 binlere çıkmışken, herkes aynı dertten muzdarip.
Aslında bu olaylar sık sık oluyor, hatırlıyorum bir keresinde tam turnuva sırasında koptu bağlantı, saatlerce bekledim. Bu arada, aklıma geldi, geçen ay markette PlayStation kartı alırken kasiyer ‘sunucular down mu?’ diye sordu bana, ne alaka değil mi? Garip adamlar var :). Neticede, bu sorunlar sadece sinir bozucu değil, bazen saatlerimizi yutuyor. Sen de yaşadın mı böyle bir şey, hani ya?
Neden Oluyor Bunlar Sanki?
PlayStation servers down dediğimiz şey, PlayStation Network’ün (PSN) bir şekilde erişilemez hale gelmesi. Yani, online oyunlar, indirmeler, hatta hesap girişi bile etkileniyor. Bana göre, en büyük nedenler bakım çalışmaları veya aşırı yüklenme. Mesela yeni bir oyun çıktığında herkes aynı anda bağlanmaya çalışıyor, sunucular kaldıramıyor tabii. Fakat bazen hacker saldırıları da oluyor, hatırlıyorum bir keresinde öyle bir şeydi galiba, tam detayını bilmiyorum ama haberlerde görmüştüm.
Evet, bu arada PlayStation resmi sitesinde status sayfası var, oraya bakıyorsun en güncel bilgiyi alıyorsun. Sanırım orada yeşil kırmızı ışıklarla gösteriyor durumu, ne güzel değil mi? Gerçi ben bir keresinde baktım, site de yavaş yükleniyordu, ironik yani :). Neticede, bu sorunlar global olabiliyor, ABD’den Avrupa’ya kadar yayılıyor.
Şimdi düşününce, geçen kış da böyle bir outage olmuştu, tam Noel döneminde. Ben o zamanlar evde yalnızdım, kar yağıyordu dışarıda, tek eğlencem oyundu ama sunucular down. Oturdum film izledim mecbur, ama içim içimi yedi. Bu arada, neden bu kadar sık oluyor diye sordum kendime, acaba Sony’nin altyapısı yetersiz mi? Bana göre evet, çünkü rakiplerde daha az duyuyorum böyle şikayetler.
Benim Baş Arımdan Geçenler
Açıkçası, en sinir bozucu olanı multiplayer oyunlarda oluyor. Mesela Call of Duty oynarken, tam kill streak yapacağım sırada down! Geçen Salı gece, saat 11:30 gibiydi, yatak odasında controller elimde, eşim uyuyordu yan odada, birden hata kodu verdi PS5. ‘Connection to server lost’ yazıyordu, sinirden kalktım dolaştım evde yarım saat. Sonra komşuya sordum, onda da aynıymış, yani lokal bir şey değilmiş. Neyse efendim, sabaha kadar bekledim, uykusuz kaldım tabii :).
Fakat bir de güzel anılar var, mesela bir keresinde sunucular down olunca arkadaşlarla Discord’a geçtik, sohbet ettik saatlerce, oyun yerine muhabbet çıktı ortaya. Değil mi, bazen böyle zorunlu molalar iyi geliyor? Sanırım o gece 2 saat konuştuk, kahkahalar attık, win gibiydi aslında.
Bu sorunlar sadece bireysel değil, toplu halde etkiliyor herkesi. İnanın ki, Reddit’te falan bakıyorum, binlerce yorum yağıyor. Mesela r/PS5 subreddit’inde herkes paylaşmış deneyimlerini, community çok aktif. Orada bir thread’de görmüştüm, biri ‘bu kaçıncı outage’ diye isyan etmiş, hepimiz aynı duygudayız işte.
Tabi, her seferinde Sony özür diliyor, ama çözüm ne? Bana göre daha fazla sunucu yatırımı lazım. Gerçi, maliyetli olur tabii, şirketler para odaklı çalışıyor sonuçta. Bu arada aklıma geldi, geçen sene bir hack olayı vardı, PSN tamamen çöktü, milyonlarca kullanıcı etkilendi. Tam rakamını hatırlamıyorum ama 50 milyon civarı bir şeydi sanırım, korkunç değil mi?
Evet gayet sinir bozucu. Neyse, konuya dönelim biraz.
Sorunu Nasıl Çözeriz, Pratik İpuçları
Şimdi, sunucular down olunca panik yapma, önce sakin ol. İlk olarak, resmi status’a bak, dedim ya PlayStation sitesinde var. Eğer global down’sa, beklemekten başka çare yok. Ama belki senin bağlantınla ilgiliyse, router’ı restart et, modem’i fişten çek 30 saniye, tak geri. Ben bir keresinde yaptım, işe yaradı, 10 dakikada bağlandım.
Fakat eğer VPN kullanıyorsan, kapat onu, bazen sorun çıkarıyor. Veya DNS değiştir, Google DNS’e geç mesela 8.8.8.8 diye. Adım adım şöyle: Ayarlar’dan network’e gir, advanced settings, DNS manual yap, gir o numaraları. En son save et, test et bağlantıyı. Bu kadar basit, 5 dakika sürer sanırım.
Bu arada, Google’da ‘is PlayStation Network down right now’ diye ara, anında Downdetector gibi siteler çıkıyor, kullanıcı raporları var. Bol yorum görürsün, yalnız olmadığını anlarsın :). Gerçi bazen yanlış bilgi oluyor, ama genel fikir veriyor.
Açıkçası ben her seferinde aynı şeyi yapıyorum, işe gidip gelirken telefondan kontrol ediyorum status’u. Her sabah otobüste bakıyorum, alışkanlık oldu artık. Ne güzel değil mi, teknolojiyle iç içe hayat? Ama değilki, bazen fazla bağımlı hissediyorum kendimi.
Şimdi, bir de offline modda oyna demeyeceğim, çünkü online oyunlar için down olunca sıkıcı. Mesela single player hikayeleri var, onları bitir beklerken. Ben geçen outage’da God of War’ı bitirdim neredeyse, 3-4 saat sürdü galiba. Duygusal bir oyundu, Kratos’la bağ kurdum resmen :).
Fakat, uzun vadede ne yapmalı? Bence alternatif platformlara bak, PC’ye geç veya Xbox, çeşitlilik iyi. Neticede, tek bir şeye bağlı kalmak riskli. Sen ne dersin, sadık mısın PlayStation’a?
Bu arada, IGN’de falan incelemeler var, IGN sitesinde PSN sorunları hakkında yazılar bulursun. Bir teknoloji sitesinde okudum, tam linkini unuttum ama ‘PSN reliability’ diye Google’da ara, çıkar. Orada istatistikler var, outage süreleri falan, ilginç şeyler.
Alternatif Çözümler ve Deneyimlerim
Evet, başka bir şey, eğer sık sık down oluyorsa, belki internet sağlayıcını değiştir. Benimkinde bazen sorun çıkıyor, fiber’e geçtim geçen yıl, iyileşti biraz. Ama pahalı tabii, 100-150 TL ekstra ayda. Sanırım değer, çünkü oyun için stabil bağlantı şart.
Geçen yaz tatilde, Bodrum’da kaldım bir hafta, otelin wi-fi’si berbattı, sunucular down değil ama bağlantı kopuyordu sürekli. Controller’ı yastığın altına sakladım eşten kaçayım diye, ama oynayamadım ki :). Komik anı, değil mi? Neyse efendim, tatil işte, dinlenmek lazım.
Aslında, Sony’nin açıklamalarına göre, bu sorunlar %90 bakım kaynaklıymış, ama inanmıyorum tam. Bana göre altyapı zayıf, çünkü rekabet artıyor, daha çok kullanıcı var. İstatistiklere bak, PS5 satışları 50 milyonu geçti galiba, sunucular yetmiyor tabii.
Şimdi aklıma geldi, bir arkadaşım developer, C# ile bir script yazmıştı network status’u otomatik kontrol eden. Basit bir şey, API’den çekiyor veriyi. Eğer istersen şöyle bir örnek vereyim: using System.Net; var client = new HttpClient(); string result = await client.GetStringAsync(“https://status.playstation.com”); Ama detaylarını bilmiyorum, o yazsın seneye :). Neticede, pratik bir çözüm.
Evet, bu outage’ler oyunu canlı tutuyor bir yandan, community’yi birleştiriyor. Herkes Twitter’da şikayet ediyor, meme’ler çıkıyor, eğlenceli oluyor. Sen de paylaşıyor musun böyle?
Sonuç olarak, PlayStation servers down olduğunda sabırlı ol, status’u takip et ve alternatif eğlencelere yönel. Bana göre, bu sorunlar azalacak yakında, Sony çalışıyor üstünde. İnanın ki, bir dahaki outage’da daha hazırlıklı olursun. Ne yapalım, teknoloji işte, inişli çıkışlı :). Senin en kötü deneyimin neydi, paylaşır mısın yorumlarda?